== تاریخچه ==

این رده بندی در سال ۱۸۷۶ میلادی بوسیله [[ملویل دیویی]]، یک کتابدار امریکایی ابداع و بکار برده شد و سپس همواره مورد تجدید نظر قرار گرفته‌است. این رده بندی یک رده بندی منطقی فلسفی و علمی است و زمینه همه دانشهای بشری ابتدا به ده رده یا موضوع کلی تقسیم می‌شود. و هر رده در نوبت دوم به ده رده دیگر (صد عنوان موضوعی) و در نوبت سوم باز هر رده به ده رده دیگر (هزار عنوان موضوعی) تقسیم می‌شود. در گسترش رده بندی‌های دیگر با رقمهای اعشاری موضوعها خاص تر و ریزتر می‌شود.<ref>راهنمای ایجاد و گسترش کتابخانه‌های آموزشگاهی، موسی مجیدی، تهران: انتشارات مدرسه، چاپ دوم(۱۳۸۲)، صفحه۲۳۴.</ref>

 

== ده رده اصلی ==

* ۰۰۰= کلیات

* ۱۰۰= فلسفه و روانشناسی

* ۲۰۰= دین

* ۳۰۰= اجتماع

* ۴۰۰= زبان

* ۵۰۰= علوم

* ۶۰۰= فنون

* ۷۰۰= هنر، سرگرمی و ورزش

* ۸۰۰= ادبیات

* ۹۰۰= تاریخ و جفرافیا

 

== صد رده فرعی ==

جدول گسترش و تقسیم رده‌بندی دیوئی با صد رده فرعی:

 

{| class="wikitable sortable"

|- style="background:#efefef;"

|style="width:15٫5em;"|'''رده‌ها'''

|'''۰۰'''

|'''۱۰'''

|'''۲۰'''

|'''۳۰'''

|'''۴۰'''

|'''۵۰'''

|'''۶۰'''

|'''۷۰'''

|'''۸۰'''

|'''۹۰'''

|-

|'''۰۰۰ کلیات'''

|(دانش وکامپیوتر)

|کتاب شناسی

|کتابداری

|دائرةالمعارف

|ـ

|پی‌آیندها

|سازمان‌ها

|رسانه‌ها

|مجموعه‌ها

|نسخه‌ها

|-

|'''۱۰۰ فلسفه وروانشناسی'''

|(فلسفه)

|متافیزیک

|معرفت شناسی

|علوم غریبه

|مکاتب فلسفی

|روان شناسی

|منطق

|اخلاق فلسفی

|فلسفه قدیم

|فلسفه جدید

|-

|'''۲۰۰ دین'''

|(کلی)

|الهیات طبیعی

|کتاب مقدس

|الهیات مسیحی

|عبادات مسیحی

|مراسم مسیحی

|اجتماعیات مسیحی

|تاریخ کلیسا

|فرقه‌های مسیحی

|دین شناسی

|-

|'''۳۰۰ اجتماع'''

|(جامعه شناسی)

|آمار

|سیاست

|اقتصاد

|حقوق

|علوم اداری ونظامی

|خدمات اجتماعی

|تعلیم وتربیت

|ارتباطات

|آداب ورسوم

|-

|'''۴۰۰ زبان'''

|(کلی)

|زبان شناسی

|انگلیسی

|آلمانی

|فرانسوی

|ایتالی

|اسپانی وپرتقالی

|لاتین

|یونانی

|سایر زبان‌ها

|-

|'''۵۰۰ علوم'''

|(کلی)

|ریاضیات

|نجوم

|فیزیک

|شیمی

|زمین

|دیرین شناسی

|زیست

|گیاه شناسی

|جانور شناسی

|-

|'''۶۰۰ فنون'''

|(کلی)

|پزشکی

|مهندسی

|کشاورزی

|اقتصاد خانواده

|مدیریت‌و خدمات‌اداری

|مهندسی شیمی

|صنایع

|صنایع خاص

|ساختمان سازی

|-

|'''۷۰۰ هنر وسرگرمی'''

|(کلی)

|منظره سازی

|معماری

|هنرهای تجسمی

|طراحی

|نقاشی

|گرافیک

|عکاسی

|موسیقی

|نمایش وسرگرمی

|-

|'''۸۰۰ ادبیات'''

|(کلی)

|امریکایی

|انگلیسی

|آلمانی

|فرانسوی

|ایتالی

|اسپانی وپرتقالی

|لاتین

|یونانی

|دیگر زبانها

|-

|'''۹۰۰ تاریخ وجغرافیا'''

|(کلی)

|جغرافیا

|سرگذشت نامه

|باستان

|اروپا

|آسیا

|افریقا

|امریکای شمالی

|امریکای جنوبی

|سایر جهان

|-

|}

 

== هزار رده جزیی ==

{{اصلی|فهرست رده‌بندی دهدهی دیوئی}}

 

== رده‌های اسلام و ایران ==

رده‌های مربوط به اسلام؛ زبان، ادبیات و [[تاریخ ایران]] بصورت ویژه رده‌بندی شده و برای ایران و [[کشورهای فارسی زبان]] و مسلمان نشین حائز اهمیت خاص می‌باشد.

 

=== چکیده رده اسلام ===

'''۲۹۷ اسلام'''

* ۲۹۷٫۱ قرآن

** ۲۹۷٫۱۱ متن قرآن

** ۲۹۷٫۱۲ کشف الآیات، کشف المطالب...

** ۲۹۷٫۱۳ واژه نامه

** ۲۹۷٫۱۴ [[ترجمه‌های قرآن]]

** ۲۹۷٫۱۵ [[علوم قرآنی]] و تحقیقات و مطالب قرآنی

*** ۲۹۷٫۱۵۱ قرائت و تجوید

*** ۲۹۷٫۱۵۲ نزول

*** ۲۹۷٫۱۵۳ تحقیقات زبانی، ادبی و بلاغی قرآن

*** ۲۹۷٫۱۵۴ امثال قرآن

*** ۲۹۷٫۱۵۵ احکام قرآنی

*** ۲۹۷٫۱۵۶ قصص و اعلام قرآن

*** ۲۹۷٫۱۵۷ خواص سور و آیات، ادعیه قرآنی

*** ۲۹۷٫۱۵۸ اعجاز و فضایل قرآن، قرآن و علوم

*** ۲۹۷٫۱۵۹ مباحث قرآنی

** ۲۹۷٫۱۷ تفسیر

** ۲۹۷٫۱۸ تفسیر منتخبات

** ۲۹۷٫۱۹ [[تاریخ قرآن]] و تفسیر

* ۲۹۷٫۲  حدیث

** ۲۹۷٫۲۱ متون احادیث

** ۲۹۷٫۲۶ [[علم حدیث]] و رجال

** ۲۹۷٫۲۹ تاریخ حدیث (... محدثان)

* ۲۹۷٫۳ فقه و اصول

** ۲۹۷٫۳۱ اصول فقه

** ۲۹۷٫۳۲ فقه

** ۲۹۷٫۳۳ فقه اهل سنت

** ۲۹۷٫۳۴ فقه شیعه

** ۲۹۷٫۳۵ عبادات (نماز، روزه، زکات و خمس، حج)

** ۲۹۷٫۳۶ [[احوال شخصیه]] (نکاح...)

** ۲۹۷٫۳۷ احکام اجتماعی و مستحدثه

** ۲۹۷٫۳۹ تاریخ فقه و اصول (... فقها)

* ۲۹۷٫۴ کلام (عقاید)

** ۲۹۷٫۴۱ مذاهب کلامی

** ۲۹۷٫۴۲ الاهیات

** ۲۹۷٫۴۳ نبوت

** ۲۹۷٫۴۴ معاد

** ۲۹۷٫۴۵ امامت

** ۲۹۷٫۴۶ مسایل دیگر (مهدویت، ایمان، جبر و اختیار، قضا و قدر، انسان، شیطان، ملک، جن)

** ۲۹۷٫۴۷ اسلام و ادیان و مذاهب دیگر (... رد بر اسلام، دفاع از اسلام)

** ۲۹۷٫۴۸ اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری

*** ۲۹۷٫۴۸۱ اسلام و فلسفه

*** ۲۹۷٫۴۸۲ اصلاحات دینی، وحدت اسلامی، [[تقریب مذاهب]] اسلامی

*** ۲۹۷٫۴۸۳ اسلام و اجتماع

*** ۲۹۷٫۴۸۵ اسلام و علوم

*** ۲۹۷٫۴۸۶ اسلام و فن

*** ۲۹۷٫۴۸۷ اسلام و هنر

*** ۲۹۷٫۴۸۸ اسلام و ادبیات

*** ۲۹۷٫۴۸۹ اسلام و تمدن غرب

** ۲۹۷٫۴۹ تاریخ کلام (... متکلمان)

* ۲۹۷٫۵ فرق و [[مذاهب اسلامی]] (بررسی فرق)

** ۲۹۷٫۵۱ مذاهب فقهی اهل سنت

** ۲۹۷٫۵۲ مذاهب کلامی

** ۲۹۷٫۵۳ فرق شیعه

** ۲۹۷٫۵۴ خوارج

** ۲۹۷٫۵۵ سایر فرق اسلامی

** ۲۹۷٫۵۶ فرق منشعب از اسلام

* ۲۹۷٫۶ اخلاق اسلامی

** ۲۹۷٫۶۳ اخلاق فردی

** ۲۹۷٫۶۴ اخلاق خانوادگی

** ۲۹۷٫۶۵ اخلاق اجتماعی

** ۲۹۷٫۶۷ مواعظ و حکم

** ۲۹۷٫۶۸ حکایات اخلاقی، داستان‌های پندآمیز

* ۲۹۷٫۷ آداب و رسوم اسلامی

** ۲۹۷٫۷۲ آداب و رسوم زندگی

** ۲۹۷٫۷۳ ایام مذهبی

** ۲۹۷٫۷۴ عزاداری

** ۲۹۷٫۷۵ مساجد، تکایا و حسینیه‌ها

** ۲۹۷٫۷۶ زیارتگاه‌ها

** ۲۹۷٫۷۷ ادعیه، زیارتنامه، مناجاتنامه

** ۲۹۷٫۷۸ نذرها و نیازها

* ۲۹۷٫۸ تصوف و عرفان

** ۲۹۷٫۸۲ مجالس، مقالات و مکاتیب عرفانی

** ۲۹۷٫۸۳ عرفان

** ۲۹۷٫۸۴ تصوف، آداب طریقت و سلوک

** ۲۹۷٫۸۵ فتوت

** ۲۹۷٫۸۷ طرائق صوفیه

** ۲۹۷٫۸۹ تاریخ تصوف (... عارفان، صوفیان)

* ۲۹۷٫۹ تاریخ و جغرافیای اسلام

** ۲۹۷٫۹۱ [[تاریخ اسلام]] (صدر اسلام)، اسلام در مناطق مختلف

** ۲۹۷٫۹۲ سرگذشتنامه

** ۲۹۷٫۹۳ سیرت نبوی

** ۲۹۷٫۹۴ صحابه و تابعین

** ۲۹۷٫۹۵ ائمه اثناعشر، چهارده معصوم

** ۲۹۷٫۹۷ زنان مقدسه اسلام

** ۲۹۷٫۹۹ علما و مجتهدان، اسلام شناسان

 

=== چکیده رده زبان فارسی ===

رده [[زبان‌های ایرانی]] (فارسی) در کشورهای [[فارسی زبان]] متمایز شده و معمولاً بلافاصله قبل از رده ۴۲۰ قرار می‌گیرد.

* ''' ۰ فا ۴ زبان‌های ایرانی (فارسی)'''

* ۸ فا ۴  کاربرد فارسی معیار، زبانشناسی کاربردی

** ۸٫۹ فا ۴ فارسی شهرستانی(محلی): {{کوچک}}(الفبایی برحسب نام محل مانند: اراکی، اصفهانی، بیرجندی، تاجیکی، قزوینی، سیستانی و...){{پایان کوچک}}

* ۹ فا ۴ گویش‌های ایرانی: {{کوچک}}آذری، تالی، تالشی - آسفی(استی) و گویش‌های دامنه البرز - بلوچی - پامیری و پشتو - گویش‌های جنوبی ایران - گویش‌های ساحل خزر (شامل: گیلکی، مازندرانی و گرگانی(استرابادی) - کردی - گویش‌های مناطق مرکزی ایران.{{پایان کوچک}}

 

=== چکیده رده ادبیات فارسی ===

رده ادبیات ایرانی و فارسی در کشورهای فارسی زبان متمایز شده و معمولاً بلافاصله قبل از رده ۸۱۰ قرار می‌گیرد.

* ''' ۰ فا ۸  ادبیات ایرانی، ادبیات فارسی'''

* ۱ فا ۸  شعر

* ۲ فا ۸  نمایشنامه

* ۳ فا ۸  داستان

* ۴ فا ۸  مقاله

* ۵ فا ۸  خطابه و سخنرانی

* ۶ فا ۸  نامه

* ۷ فا ۸  طنز و هجو و هزل

* ۸ فا ۸  نوشته‌های گوناگون ادبی (... نثر)

* ۹ فا ۸  ادبیات گویشهای مختلف ایرانی

 

=== چکیده رده تاریخ ایران ===

'''۹۵۵ ایران'''

* ۹۵۵ آثار کلی تاریخ ایران

** ۹۵۵٫۰۰۳ دائرةالمعارف، [[واژه نامه]] و فرهنگها

** ۹۵۵٫۰۰۴ موضوع‌های خاص: [[جغرافیای تاریخی]]، آثار تاریخی و دیدنی، جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی، جنبش‌ها و قیام‌ها، سرگذشتنامه‌ها

* ۹۵۵٫۰۱ تاریخ ایران از آغاز تا [[دوره اشکانیان]]

** ۹۵۵٫۰۱۱ تاریخ اساطیری و افسانه‌ای

** ۹۵۵٫۰۱۲ [[ماقبل تاریخ]] تا مادها

** ۹۵۵٫۰۱۳ مادها

** ۹۵۵٫۰۱۴ هخامنشیان

** ۹۵۵٫۰۱۹ سلوکیان

* ۹۵۵٫۰۲ اشکانیان

* ۹۵۵٫۰۳ ساسانیان

* ۹۵۵٫۰۴ [[تاریخ ایران پس از اسلام]] تا غزنویان (جنبش‌های ایرانی، طاهریان، صفاریان، علویان، سامانیان، زیاریان و بوییان)

* ۹۵۵٫۰۵ غزنویان تا [[حمله مغول]] (غزنویان، سلجوقیان، اسماعیلیان، خوارزمشاهیان، شبانکاره، اتابکان، قراختائیان)

* ۹۵۵٫۰۶ از حمله مغول تا صفویه (مغولان، ایلخانان، کرتیان، سربداران، تیموریان، [[قره قویونلو]] و آق قویونلو)

* ۹۵۵٫۰۷ صفویان تا قرن سیزده شمسی

** ۹۵۵٫۰۷۱ صفویان

** ۹۵۵٫۰۷۲ افشاریان

** ۹۵۵٫۰۷۳ زندیان

** ۹۵۵٫۰۷۴ قاجاریان

** ۹۵۵٫۰۷۵ [[انقلاب مشروطه]]

* ۹۵۵٫۰۸ قرن چهارده شمسی

** ۹۵۵٫۰۸۲ دوره پهلوی

** ۹۵۵٫۰۸۳ [[انقلاب اسلامی ایران]]، ۱۳۵۷

** ۹۵۵٫۰۸۴ [[جمهوری اسلامی]] ایران، ۱۳۵۸-

*** ۹۵۵٫۰۸۴۲ امام خمینی

*** ۹۵۵٫۰۸۴۳ [[جنگ ایران و عراق]]

*** ۹۵۵٫۰۸۴۵ موضوع‌های خاص (الفبایی)

* ۹۵۵٫۱ - ۹۵۵٫۸ تاریخ محلی (استان‌ها و مناطق ایران)

** ۹۵۵٫۱ استان تهران، مرکزی

** ۹۵۵٫۲ [[استان مازندران]]، گیلان

** ۹۵۵٫۳ [[استان آذربایجان]] شرقی، [[آذربایجان غربی]]، اردبیل، زنجان

** ۹۵۵٫۴ استان کردستان، همدان، باختران

** ۹۵۵٫۵ استان لرستان، خوزستان، ایلام

** ۹۵۵٫۶ [[استان کهگیلویه وبویراحمد]]، فارس، بوشهر

** ۹۵۵٫۷ استان کرمان، هرمزگان، [[سیستان و بلوچستان]] [و خلیج فارس]

** ۹۵۵٫۸ [[استان خراسان]] رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سمنان

** ۹۵۵٫۹ استان یزد، اصفهان، [[چهارمحال و بختیاری]]

* ۹۵۵٫۹۷ قومشناسی. اقوام، ملیت‌ها و اقلیت‌ها

** ۹۵۵٫۹۷ (آسوریان - ارمنیان - بارکزائی - بختیاری - بلوچ - بویراحمدی - بهمنی)

** ۹۵۵٫۹۸ (ترکمن - قشقایی - کرد - لر - مکری - سایر)

 

== منابع ==

{{پانویس}}

* خلاصه رده بندی دهدهی دیویی و نمایه نسبی، ملویل دیویی، ترجمه: سید ابراهیم عمرانی، تهران: انتشارات و انقلاب اسلامی ۱۳۷۲.

 

[[رده:رده‌بندی دهدهی دیوئی]]

[[رده:رده دهدهی دیویی]]

[[رده:علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی]]

[[رده:مرکز کتابخانه رایانه‌ای پیوسته]]

[[رده:مطالعات علم]]

[[رده:نمایش دانش]]

نظرات شما عزیزان: